Nº8 Decembro 2009
Contacto
Moito antes de que a sociedade de consumo importase dos países nórdicos a Papá Noel, en Galiza xa habitaba a figura mítica do Apalpador.
O Apalpador é un home de barba rubia, un vello xigante, que vive nas devesas das altas montañas facendo carbón para escorrentar o frío do inverno.
Na noite do 24 de decembro baixa ata as aldeas, métese polas chemineas nas casas e achégase aos nenos e ás nenas que dormen ao remol das mantas e apálpalles as barrigas para ver se os cativos están ben alimentados. Dálles un bico na meixela e déixalles unha presa de castañas para que non pasen fame.
O Apalpador é moi lambeteiro e se os nenos lle deixan un calcetín ou uns zapatos con algo doce para axudarlle a andar toda a noite visitando todas as casas de todos os nenos galegos, el entrégalles os agasallos de madeira, tea e cartón que fixo coas súas mans no tempo de lecer do resto do ano. Ao Apalpador gústanlle máis os xoguetes feitos á man con materiais naturais como a madeira ou o barro, cheos de cariño e respectuosos co medio ambiente, que aqueles de plástico, automáticos e con pilas que gastan moita enerxía e empobrecen os nenos e nenas doutas partes do planeta.
A tradición, recollida por José André Lôpez Gonçález nas comarcas do Courel e do Cebreiro, reflicte a conexión desta figura con outras semellantes como Olentzero o Pai Inverno ou o propio Papá Noel.
Hai quen cre que se trata dun costume de orixe pre-cristián que no seu momento debeu estar espallado por todo o país e que foi desaparecendo progresivamente.
A asociación cultural “A Gentalha do Pichel” puxo todo o seu empeño en promover esta figura do Nadal galego e xa saíu de pasarrúas en Ponteareas, Vigo, Pontevedra, Lugo, Ferrol e Compostela.
-O primeiro estudo que se ten publicado sobre este personaxe é do investigador José André Lôpez Gonçâlez, quen o publicou no Portal Galego da Lingua (AGAL-GZ) antes do Nadal do 2006. Aquí poderás descargar o artigo e aprender máis sobre o Apalpador.
-O Apalpador, aínda que vello, quere chegar a todo o mundo e utiliza as novas tecnoloxías e xa ten a súa propia páxina web, onde poderás saber máis da súa vida, dos seus amigos e facerte membro do club dos “apañacastañas”.